دعوای الزام به فک رهن
فک رهن به آزادسازی مال از اختیار رهن‌گیرنده و بازگشت آن به مالک اصلی یا فردی که مال را به رهن گذاشته، با حکم دادگاه یا صلاحیتدار مالی انجام می‌شود. این فرآیند معمولاً در شرایط خاصی رخ می‌دهد، مثلاً زمانی که شرایط تعهدات توسط رهن‌گیرنده انجام شده است یا در صورتی که مالک اصلی تعهدات خود را به صورت کامل انجام داده باشد.
در حقوق ایران، الزام به فک رهن به معنای صلاحیت دادگاه یا صلاحیتدار مالی برای اجرای فرآیند فک رهن است. این صلاحیتدار مالی مسئول نظارت بر تعهدات و اقدامات انجام شده توسط طرفین (رهن‌گیرنده و مرتهن) است. زمانی که شرایط فک رهن فراهم شود، صلاحیتدار مالی با تصمیم دادگاه می‌تواند مال رهن‌گذاری شده را از اختیار رهن‌گیرنده آزاد کند و به مالک اصلی بازگرداند.
به طور کلی، الزام به فک رهن در حقوق ایران نشان از رعایت حقوق و تعهدات طرفین و همچنین اجرای مصوبات قانونی مرتبط با رهن است. این فرآیند به منظور حفظ تعادل و عدالت در معاملات مربوط به رهن انجام می‌شود و به دادگاه یا صلاحیتدار مالی وظیفه نظارت و تصمیم گیری در این زمینه را بر عهده دارد.
بررسی دعوای الزام به فک رهن
رهن یک حق تبعی است که برای تضمین حقوق بستانکار ایجاد می‌شود. مالی که به رهن گذاشته می‌شود، باید عین باشد، به عبارت دیگر، باید ویژگی‌هایی خارجی داشته و به راحتی قابل تشخیص باشد. بنابراین، نمی‌توان وجه یا منفعت را به عنوان موضوع رهن قرار داد. رهن از جمله عقود عینی به شمار می‌رود، به این معنا که تا زمانی که مال موضوع رهن به تصرف راهن‌گیرنده نیامده باشد، عقد رهن محقق نشده است.
در صورتی که مدیون از عهده پرداخت بدهی خود برآید، مرتهن ملزم به بازگرداندن مال موضوع رهن به مالک اصلی است. اگر مرتهن با وجود پرداخت دیون، از بازگرداندن عین مرهونه خودداری کند، راهن می‌تواند به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه کرده و دعوی الزام به فک رهن را طرح کند. دادگاه، پس از رسیدگی به این دعوی و اطلاع از شرایط مالی و قراردادهای مرتبط، می‌تواند حکم الزام به فک رهن را صادر کرده و تصمیم به بازگرداندن مال به مالک اصلی بگیرد.
این فرآیند به منظور حفظ تعادل و عدالت در معاملات مرتبط با رهن انجام می‌شود و دادگاه با ارزیابی مستندات و شواهد، تصمیم می‌گیرد که آیا الزام به فک رهن در این موارد مشروع است یا خیر. این الزام معمولاً با توجه به مصوبات قانونی و مبانی حقوقی اعمال می‌شود.
با صدور حکم الزام به فک رهن، راهن گیرنده ملزم است عین مرهونه و تمامی خسارات وارد شده را پرداخت کند. در ادامه، مراحل طرح دعوی الزام به فک رهن و شیوه رسیدگی به این دعوی به طور کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مراحل طرح دعوی الزام به فک رهن:
1. مشاوره حقوقی:
پیش از هر اقدامی، توصیه می‌شود با یک یا چند وکیل دادگستری متخصص در امور ملکی و بانکی مشاوره حقوقی داشته باشید. وکیل متخصص می‌تواند شما را در مورد امکانات و شرایط قانونی مرتبط با دعوی الزام به فک رهن راهنمایی کند.
2. تدوین دعوی:
با کمک وکیل، دعوی الزام به فک رهن تدوین می‌شود. این دعوی باید شامل اطلاعات دقیق و مستندی در مورد تعهدات نقض شده و خسارات وارده باشد.
3. ثبت دعوی در دادگاه:
پس از تدوین دعوی، آن را در دادگاه ثبت می‌کنید. در این مرحله، دادگاه مسائل مربوط به دعوی را بررسی می‌کند و ممکن است جلساتی جهت بررسی اولیه تعیین کند.
4. اخذ حکم دادگاه:
پس از بررسی مستندات و شواهد و اجرای جلسات، دادگاه نهایتاً به تصمیم می‌رسد و حکم خود را صادر می‌کند. این حکم ممکن است الزام به فک رهن باشد و شرایط بازگرداندن مال موضوع رهن را مشخص کند.
5. اجرای حکم:
پس از صدور حکم، راهن‌گیرنده ملزم به اجرای آن است. در صورتی که او از اجرای حکم خودداری کند، مراحل اجباری مثل ثبت اجرای حکم در دفاتر املاک و مستغلات و اجرای دادگاهی صورت می‌گیرد.
دادخواست الزام به فک رهن
به نام حقوق و عدالت
دادگاه اساسی [نام شهر] دفتر اجرای احکام و امور مالی
پرونده شماره: [شماره پرونده]
موضوع: الزام به فک رهن
با احترام به استحضار می‌رساند:
- خواهان:
- نام: [نام خواهان]
- نام خانوادگی: [نام خانوادگی خواهان]
- شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه]
- آدرس محل اقامت: [آدرس محل اقامت]
- شماره تلفن: [شماره تلفن]
- خوانده:
- نام: [نام خوانده]
- نام خانوادگی: [نام خانوادگی خوانده]
- شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه]
- آدرس محل اقامت: [آدرس محل اقامت]
- شماره تلفن: [شماره تلفن]
- موضوع دعوی: الزام به فک رهن یک دستگاه آپارتمان مسکونی واقع به نشانی پستی [آدرس دقیق ملک]
- دلایل و منضمات:
- اسناد مالکیت و سند رهن ملک مورد دعوی پیوست شده است.
- اظهارنامه دیون به تاریخ [تاریخ] ارائه شده است.
- شهادت شاهدان [نام و نشانی] مبنی بر نقض تعهدات خوانده پیوست شده است.
- طرح دعوت: به استناد مفاد فوق، خواهان از دادگاه محترم خواهش می‌کند تا با صدور حکم الزام به فک رهن، موظف به بازگرداندن عین مرهونه به مالک اصلی شود.
- تقدیم:
- این دادخواست با تمامی اسناد و منعکسات مرتبط پیوست می‌شود.
- به دلیل عدم انجام صحیح و کامل، درخواست می‌شود در صورت لزوم، قرار رفع نقص صادر گردد.
تاریخ: [تاریخ] [امضاء خواهان]
